🩺 Εκκολπωματική Νόσος & Εκκολπωματίτιδα: Συμπτώματα, Αίτια & Αντιμετώπιση
Στο παρακάτω άρθρο εξηγούμε
- τι είναι η εκκολπωματική νόσος και η εκκολπωματίτιδα
- ποια είναι τα συμπτώματα και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν
Η εκκολπωματική νόσος εμφανίζεται όταν μικρές προσεκβολές που μοιάζουν “σακουλάκια” ή “τσέπες”, γνωστές ως «εκκολπώματα», αναπτύσσονται στο τοίχωμα του εντέρου. Η εκκολπωματική νόσος και η εκκολπωματίτιδα είναι διαταραχές που επηρεάζουν το παχύ έντερο (κόλον), προκαλώντας πόνο στην κοιλιά (κοιλιακό άλγος) και άλλα συμπτώματα.
Η εκκολπωματίτιδα εμφανίζεται όταν βακτήρια παγιδεύονται μέσα σε ένα από τα εκκολπώματα στο εσωτερικό τοίχωμα του εντέρου, προκαλώντας φλεγμονή των εκκολπωμάτων. Αυτό μπορεί στη συνέχεια να προκαλέσει πιο σοβαρά συμπτώματα.
📍Τι προκαλεί τη δημιουργία εκκολπωμάτων;
Ηλικία – Τα εκκολπώματα είναι πολύ συνηθισμένα και σχετίζονται με την πάροδο των ετών. Εκτιμάται ότι το 50% των ανθρώπων έχουν εκκολπώματα μέχρι την ηλικία των 50 ετών και το 70% των ανθρώπων μέχρι την ηλικία των 80 ετών. Η πλειονότητα των ατόμων με εκκολπώματα δεν παρουσιάζει συμπτώματα (ιατρικά γνωστή ως «εκκολπωματίτιδα»).
Ωστόσο, ένα στα τέσσερα άτομα με εκκολπώματα θα παρουσιάσει συμπτώματα όπως κοιλιακό άλγος και διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Τα άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα θεωρείται ότι πάσχουν από εκκολπωματική νόσο.
🔍 Αίτια της Εκκολπωματικής Νόσου
Η ανεπαρκής πρόσληψη φυτικών ινών θεωρείται μια από τις κύριες αιτίες της εκκολπωματικής νόσου. Οι φυτικές ίνες κάνουν τα κόπρανα πιο μαλακά και μεγαλύτερου όγκου, έτσι ώστε το κόλον να χρειάζεται λιγότερη πίεση για να τα αποβάλει. Η κατανάλωση τροφών με χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες παράγει μικρά, σκληρά κόπρανα τα οποία είναι πιο δύσκολο να κινηθούν από το μυϊκό τοίχωμα του παχέος εντέρου και σας αναγκάζουν να σπρώξετε.
Η αυξημένη πίεση που ασκείται για να προωθηθούν τα κόπρανα δημιουργεί αδύναμα σημεία μυϊκό τοίχωμα του εντέρου. Αυτό επιτρέπει στο εσωτερικό στρώμα να προβάλλει προς τα έξω μέσα από αυτά τα αδύναμα σημεία, δημιουργώντας τα εκκολπώματα.
⚠️ Ποια είναι τα συμπτώματα;
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της εκκολπωματικής νόσου είναι το διαλείπον άλγος στην αριστερή και κάτω κοιλιακή χώρα (κοιλιά). Ο πόνος είναι συχνά χειρότερος όταν τρώτε ή λίγο μετά. Η αφόδευση και η αποβολή αέριων μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου.
Άλλα συμπτώματα της εκκολπωματικής νόσου περιλαμβάνουν:
🚽 αλλαγή στις εντερικές σας συνήθειες, όπως δυσκοιλιότητα ή διάρροια
🤢 φούσκωμα (μετεωρισμός)
🩸αιμορραγία από το ορθό /πρωκτό
Εάν εμφανίσετε τα παραπάνω συμπτώματα, επικοινωνήστε με τον ειδικό γιατρό (τον γαστρεντερολόγο) για συμβουλές.
Όταν τα εκκολπώματα φλεγμαίνουν (εκκολπωματίτιδα), ενδέχεται επίσης να εμφανίσετε συμπτώματα όπως:
- έντονο, συνεχές άλγος στην κοιλιά
- υψηλό πυρετό (38°C ή παραπάνω)
- αιμορραγία ή έκκριση βλέννης από τον πρωκτό
Εάν εμφανίσετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, επικοινωνήστε άμεσα με με τον ειδικό γιατρό (τον γαστρεντερολόγο) καθώς ενδέχεται να χρειαστείτε νοσηλεία σε νοσοκομείο.
🩺 Ποιες θεραπείες υπάρχουν;
Οι περισσότερες περιπτώσεις εκκολπωματικής νόσου μπορούν να αντιμετωπιστούν στο σπίτι με διάφορους τρόπους:
- Λήψη παρακεταμόλης για την ανακούφιση του πόνου. Διαβάζετε πάντα την ετικέτα ή τις οδηγίες πριν από τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου.
- Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες. Αυτό μπορεί αρχικά να βοηθήσει στον έλεγχο και την ύφεση των συμπτωμάτων. Μερικοί άνθρωποι θα παρατηρήσουν βελτίωση μετά από λίγες ημέρες, αν και μπορεί να χρειαστεί περίπου ένας μήνας για να αισθανθείτε ελεύθερος συμπτωμάτων.
- Λήψη υπακτικών που αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων, εάν έχετε συμπτώματα δυσκοιλιότητας. Λάβετε υπόψη ότι αυτά μπορεί να προκαλέσουν μετεωρισμό και αέρια. Επίσης πρέπει να πίνετε πολλά υγρά. Οι ήπιες περιπτώσεις εκκολπωματίτιδας μπορούν να αντιμετωπιστούν εφόσον σας έχει εξετάσει γιατρός και μόνο μετά από οδηγία του. Ωστόσο, ανάλογα με τη βαρύτητα της εκκολπωματίτιδας, ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά.
🚑 Σπάνια, η εκκολπωματίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως:
- δημιουργία αποστήματος στο σημείο της φλεγμονής
- απόφραξη του εντέρου
- δημιουργίας διόδου από το έντερο σε άλλο όργανο, όπως π.χ. η ουροδόχος κύστη, που ονομάζεται συρίγγιο
- διάτρηση στο έντερο, η οποία μπορεί να προκαλέσει σοβαρή επιπλοκή στην κοιλιακή χώρα που ονομάζεται περιτονίτιδα
Εάν αυτά τα προβλήματα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά στο πλαίσιο νοσηλείας με αντιβιοτικά, μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση. Ο γιατρός θα το συζητήσει μαζί σας και θα σας παραπέμψει στον κατάλληλο ειδικό.
❗Αναζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια εάν
- έχετε έντονο πόνο στην κοιλιά και είτε κάνετε εμετό, είτε έχετε διογκωμένη κοιλιά, είτε δεν μπορείτε να αποβάλλετε κόπρανα ή και αέρια
- έχετε έντονη αιμορραγία από τον πρωκτό
- αισθάνεστε σύγχυση, έχετε έντονη εφίδρωση ή και ωχρότητα, έχετε πολύ υψηλό ή χαμηλό πυρετό, ή έχετε δύσπνοια ή αναπνέετε γρήγορα
🥗 Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω τον εαυτό μου;
Προσπαθήστε να ακολουθείτε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή και βεβαιωθείτε ότι τρώτε αρκετές φυτικές ίνες. Παρακάτω περιλαμβάνουμε μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να το επιτύχετε αυτό.
- Προσπαθήστε να γεμίζετε το μισό πιάτο σας με λαχανικά και/ή φρούτα.
- Προσπαθήστε να γεμίσετε το ένα τέταρτο του πιάτου σας με τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες (για παράδειγμα, ψάρι, πουλερικά, άπαχο κρέας και γαλακτοκομικά).
- Προσπαθήστε να γεμίσετε το ένα τέταρτο του πιάτου σας με αμυλούχες τροφές (για παράδειγμα, ψωμί ολικής αλέσεως, ζυμαρικά, πατάτες και δημητριακά πρωινού). Αυτές οι τροφές χορταίνουν χωρίς να παρέχουν πολλές θερμίδες. Είναι επίσης καλή πηγή φυτικών ινών, βιταμινών και μετάλλων, όπως και τα φρούτα και τα λαχανικά.
- Προσπαθήστε να επιλέγετε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες ή ολικής αλέσεως, όπου είναι δυνατόν (για παράδειγμα, ψωμί ολικής αλέσεως, ζυμαρικά, καστανό ρύζι, βρώμη και δημητριακά ολικής αλέσεως).
- Φροντίστε να προσθέτετε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες αργά και λίγο-λίγο στη διατροφή σας. Η προσθήκη υπερβολικής ποσότητας φυτικών ινών με μία φορά μπορεί να προκαλέσει αέρια και κράμπες.
- Παραδοσιακά η γενική οδηγία σχετικά με τη διατροφή ήταν η αποφυγή κατανάλωσης σπόρων. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η αποφυγή αυτών των τροφίμων δεν είναι τόσο απαραίτητη και δεν βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων. Σύμφωνα με νεότερα δεδομένα, μπορείτε να τρώτε ξηρούς καρπούς, καλαμπόκι, σουσάμι και τρόφιμα με σπόρους (για παράδειγμα, μύρτιλα, ακτινίδια, φράουλες και ντομάτες). Βέβαια μετά από επεισόδιο εκκολπωματίτιδας καλό είναι να αποφεύγονται ηλιόσπορος – κολοκυθόσπορος και ότι περιέχει αυτούς (π.χ. πολύσπορο ψωμί).
- Προσπαθήστε να περιορίσετε την ποσότητα κόκκινου κρέατος (για παράδειγμα, βοδινό, χοιρινό και αρνίσιο) που καταναλώνετε. Ορισμένα στοιχεία έχουν δείξει ότι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κόκκινου κρέατος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εκκολπωματικής νόσου.
- Πίνετε 6 έως 8 φλιτζάνια (1,5 έως 2 λίτρα) υγρών κάθε μέρα. Κάντε το νερό το ποτό της επιλογής σας. Οι φυτικές ίνες κρατούν νερό στα κόπρανα σας για να τα διατηρούν μαλακά και εύκολα στην αποβολή.
Εκτός από μια ισορροπημένη διατροφή, θα πρέπει επίσης να ασκείστε τακτικά.
Αυτό θα σας βοηθήσει να μειώσετε τον κίνδυνο εκκολπωματικής νόσου.
